Kastracja i sterylizacja to jedne z najważniejszych decyzji w opiece nad zwierzęciem. Dowiedz się wszystko o korzyściach, kosztach i przebiegu tych zabiegów, aby podjąć świadomą decyzję.

Spis treści

  1. Różnica między kastracją a sterylizacją
  2. Korzyści zdrowotne i behawioralne
  3. Kiedy kastrować psa i kota
  4. Przebieg zabiegu
  5. Ceny kastracji i sterylizacji 2026
  6. Opieka pooperacyjna
  7. Najczęściej zadawane pytania

Różnica między kastracją a sterylizacją

Kastracja (gonadektomia)

Kastracja to całkowite usunięcie gonad - jąder u samców i jajników (często z macicą) u samic. To najczęstsza forma zabiegu w Polsce.

  • Samiec: usunięcie jąder (orchiektomia)
  • Samica: usunięcie jajników i macicy (owariohisterektomia)
  • Skutek: całkowita niemożność rozrodu i brak hormonów płciowych

Sterylizacja (zachowanie gonad)

Sterylizacja to przerwanie dróg nasiennych lub jajowodów bez usuwania gonad. Rzadziej wykonywana w Polsce.

  • Samiec: podwiązanie nasieniowodów (wazektomia)
  • Samica: podwiązanie jajowodów
  • Skutek: niemożność rozrodu, ale zachowane hormony płciowe
Ważne:

W praktyce terminy "kastracja" i "sterylizacja" są często używane zamiennie, ale zazwyczaj mowa o kastracji (usunięciu gonad). W tym artykule skupiamy się właśnie na kastracji.

Korzyści zdrowotne i behawioralne

Korzyści dla samców

Kastracja samca przynosi liczne korzyści:

  • Eliminuje ryzyko nowotworów jąder (100%)
  • Zmniejsza ryzyko problemów z prostatą o 90%
  • Redukuje agresję terytorialną i wobec innych samców
  • Eliminuje marking w domu
  • Zmniejsza tendencję do ucieczek za sukami w rui
  • Zapobiega przepukli nie pachwinowej

Korzyści dla samic

Kastracja samicy przed pierwszą ruję daje największe korzyści:

  • Eliminuje ryzyko raka macicy i jajników (100%)
  • Zmniejsza ryzyko raka sutka o 99% (przed pierwszą ruję)
  • Zapobiega ciąży rzekomej i zapaleniu macicy
  • Eliminuje krwawienie podczas rui
  • Zapobiega niepożądanej ciąży

Korzyści behawioralne

  • Spokojniejsze zachowanie
  • Mniejsza agresja hormonalna
  • Brak rui u samic (bez krwawienia, wahań nastroju)
  • Mniejsze oznaczanie terenu
  • Rzadsze ucieczki z domu

Kiedy kastrować psa i kota

Psy małych i średnich ras

  • Samce: 6-9 miesięcy
  • Samice: Przed pierwszą ruję (5-7 miesięcy) lub po pierwszej rui

Psy dużych ras

  • Samce: 12-18 miesięcy (po zakończeniu wzrostu)
  • Samice: 12-15 miesięcy

Opóźnienie kastracji u dużych ras pozwala na prawidłowy rozwój kości i stawów, co zmniejsza ryzyko dysplazji.

Koty

  • Kocury: 5-7 miesięcy
  • Kotki: 5-6 miesięcy (przed pierwszą ruję)

Konsultacja z weterynarzem: Optymalny wiek zależy od rasy, wielkości i stanu zdrowia. Zawsze skonsultuj termin z lekarzem weterynarii.

Kiedy NIE kastrować

Odłóż zabieg jeśli zwierzę:

  • Jest chore lub osłabione
  • Ma niewyrównaną cukrzycę lub choroby serca
  • Waży poniżej 2 kg (za małe)
  • Jest w ciąży (chyba że ze wskazań medycznych)
  • Przeszło niedawno inny zabieg

Przebieg zabiegu

Przygotowanie do zabiegu

Przed operacją:

  • Głodówka 12 godzin przed zabiegiem
  • Badania przedoperacyjne (morfologia, biochemia) - 150-400 zł
  • Możliwe badanie serca (u starszych zwierząt)
  • Odrobaczenie 7-14 dni wcześniej

Dzień zabiegu - samiec

  1. Podanie znieczulenia ogólnego
  2. Przygotowanie pola operacyjnego (golenie, dezynfekcja)
  3. Niewielkie nacięcie moszny
  4. Usunięcie jąder
  5. Zszycie nacięcia (czasem bez szwów zewnętrznych)
  6. Czas trwania: 20-40 minut

Dzień zabiegu - samica

  1. Podanie znieczulenia ogólnego
  2. Przygotowanie pola operacyjnego
  3. Nacięcie brzucha (metoda klasyczna lub laparoskopia)
  4. Usunięcie jajników i macicy
  5. Zszycie w warstwach
  6. Czas trwania: 45-90 minut

Metody chirurgiczne

  • Klasyczna: Tradycyjne nacięcie, najczęstsza metoda
  • Laparoskopia: Małoinwazyjna, szybsza rekonwalescencja, droższa (o 220-540 zł)

Ceny kastracji i sterylizacji 2026

Prognozowane ceny na 2026 rok uwzględniają wzrost płacy minimalnej oraz przewidywaną inflację na poziomie ok. 3%. Spodziewany wzrost cen usług weterynaryjnych wynosi 5-8%.

Kastracja psa (w zależności od wagi)

  • Do 10 kg: 285-475 zł
  • 10-25 kg: 330-580 zł
  • 25-40 kg: 525-840 zł
  • Powyżej 40 kg: 680-1050 zł

Sterylizacja suki (w zależności od wagi)

  • Do 10 kg: 420-650 zł
  • 10-20 kg: 575-840 zł
  • 20-30 kg: 735-1050 zł
  • Powyżej 30 kg: 945-1470 zł
  • Laparoskopowa: 1260-2625 zł

Koty

  • Kastracja kocura: 200-370 zł
  • Sterylizacja kotki: 345-530 zł

Koszty dodatkowe

  • Badania przedoperacyjne: 150-400 zł
  • Znieczulenie: zwykle wliczone w cenę
  • Leki pooperacyjne: 50-150 zł
  • Kołnierz ochronny: 25-65 zł
  • Wizyta kontrolna: 0-80 zł (często gratis)

Programy gminne i dofinansowania

W wielu miastach i gminach prowadzone są coroczne akcje i programy bezpłatnego znakowania i rejestracji zwierząt, połączone z bezpłatną kastracją/sterylizacją psów, kotów i kotów wolnobytujących (np. Warszawa, Opole, Płock, Ciechanów, Gdańsk). Programy te często umożliwiają mieszkańcom darmowe oznakowanie i rejestrację oraz sterylizację lub kastrację swoich zwierząt.

Więcej informacji o programach gminnych: oznakujpsa.pl

Inne możliwości obniżenia kosztów:

  • Fundacje prozwierzęce (pomoc w kosztach)
  • Akcje promocyjne klinik (luty-marzec)
  • Schroniska (tańsze zabiegi dla adoptowanych zwierząt)

Opieka pooperacyjna

Pierwsze 24 godziny

Najważniejszy okres po zabiegu:

  • Obserwuj wybudzanie ze znieczulenia (2-6 godzin)
  • Zapewnij ciepłe, spokojne miejsce
  • Małe porcje wody po 4-6 godzinach
  • Lekki posiłek wieczorem (1/4 normalnej porcji)
  • Bez spacerów pierwszego dnia (tylko załatwianie potrzeb)

Dni 2-7

  • Noś kołnierz ochronny przez 10-14 dni
  • Krótkie spacery na smyczy (psy)
  • Bez biegania, skakania, wspinania się
  • Sprawdzaj ranę 2 razy dziennie
  • Podawaj leki według zaleceń
  • Bez kąpieli przez 14 dni

Dni 8-14

  • Stopniowo zwiększaj aktywność
  • Wizyta kontrolna (usunięcie szwów jeśli potrzeba)
  • Kontynuuj noszenie kołnierza do usunięcia szwów

Dzwoń do weterynarza natychmiast jeśli: Rana się rozchodzi, pojawia się obrzęk, gn ój lub krew, zwierzę odmawia jedzenia przez 24h, ma gorączkę lub jest apatyczne.

Co jest normalne po zabiegu

  • Senność przez 24-48 godzin
  • Zmniejszony apetyt pierwszego dnia
  • Lekkie siniaki wokół rany
  • Niewielki obrzęk (samica)
  • Skarżenie się przy wstawaniu (pierwsze 2-3 dni)

Długoterminowa opieka

Po wyleczeniu rany:

  • Kontroluj wagę - po kastracji łatwiej o nadwagę
  • Rozważ karmę dla psów kastrowanych (mniej kalorii)
  • Utrzymuj regularną aktywność fizyczną
  • Pierwszy rok kontroluj wagę co 3 miesiące

Najczęściej zadawane pytania

Ile kosztuje kastracja psa w 2026 roku? +

Kastracja psa kosztuje 285-1050 zł w zależności od wagi (do 10 kg: 285-475 zł, 10-25 kg: 330-580 zł, 25-40 kg: 525-840 zł, powyżej 40 kg: 680-1050 zł). Sterylizacja suki to 420-1470 zł zależnie od wagi. Cena zależy też od lokalizacji kliniki i zakresu badań przedoperacyjnych.

W jakim wieku najlepiej kastrować psa? +

Optymalny wiek to 6-12 miesięcy, zanim pies osiągnie dojrzałość płciową. Dla większych ras zaleca się poczekać do 12-18 miesiąca, aby uniknąć problemów ortopedycznych.

Czy kastracja zmienia charakter psa? +

Kastracja redukuje agresję terytorialną, marking i ucieczkę za sukami. Nie zmienia podstawowych cech charakteru. Pies pozostaje aktywny i towarzyski, ale może być spokojniejszy.

Ile trwa rekonwalescencja po kastracji? +

Pełne wyleczenie zajmuje 10-14 dni. Przez pierwsze 3 dni pies potrzebuje spokoju, a przez 2 tygodnie należy ograniczyć aktywność i nosić kołnierz ochronny.

Czy kastracja jest bezpieczna? +

Tak, kastracja to jedna z najczęstszych operacji weterynaryjnych z bardzo niskim ryzykiem komplikacji (poniżej 1%). Korzyści zdrowotne znacznie przewyższają ryzyko.